ประวัติความเป็นมา

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น

     เริ่มก่อสร้างเมื่อปี  พ.ศ. 2510  เพื่อเป็นสถานที่รวบรวม สงวนรักษาและจัดแสดงโบราณวัตถุ  ศิลปวัตถุ ซึ่งเป็นสมบัติทางวัฒนธรรมของชาติในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน  ต่อมา พ.ศ. 2511 - 2512 ได้รับงบประมาณจัดซื้อครุภัณฑ์และก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2515 ดำเนินการจัดแสดงแล้วเสร็จ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร ได้เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2515
        ต่อมา พ.ศ. 2535  กรมศิลปากรมีนโยบายที่จะพัฒนาและปรับปรุงพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น   ได้จัดสรรงบประมาณเพื่อก่อสร้างอาคารสำนักงานและห้องประชุมเป็นเงิน 3,000,000.- บาท และ พ.ศ. 2536 จัดสรรงบประมาณ 985,300.- บาท จัดซื้อวัสดุและครุภัณฑ์เพื่อพัฒนาและปรับปรุงการจัดแสดงนิทรรศการถาวรภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น  ให้สามารถตอบสนองต่อความต้องการของชุมชนในท้องถิ่นตามแนวทางการพัฒนากิจการพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติสมัยใหม่ซึ่งเป็นนโยบายที่สำคัญของกรมศิลปากร  พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น จึงนับเป็นแหล่งเรียนรู้สำคัญอีกแห่งหนึ่งในท้องถิ่นสำหรับผู้ที่สนใจได้เข้ามาศึกษาเรื่องราวทางด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี วิถีชีวิต ประเพณีและวัฒนธรรมเพื่อสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมให้ยังคงอยู่ต่อไป 

ภารกิจขององค์กร
        พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น เป็นหน่วยงานในสังกัดสำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม  อยู่ในพื้นที่ความรับผิดชอบของสำนักศิลปากรที่ 9 ขอนแก่น รับผิดชอบงาน  ด้านโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุในเขตพื้นที่  5 จังหวัด คือ จังหวัดขอนแก่น มหาสารคาม เลย หนองบัวลำภู และจังหวัดหนองคาย  ภารกิจหลักขององค์กรมีดังต่อไปนี้   
        1. สำรวจ รวบรวมโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและวัตถุทางชาติพันธุ์ สงวนรักษา อนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมของชาติ
        2.  ศึกษา ค้นคว้า วิจัยเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับมนุษย์และสิ่งแวดล้อม  จากหลักฐานที่เป็นโบราณวัตถุ  ศิลปวัตถุ  และวัตถุทางธรรมชาติ
        3.  นำเสนอข้อมูลทางวิชาการ  โดยการจัดแสดงโบราณวัตถุทั้งนิทรรศการถาวรและนิทรรศการชั่วคราว  เพิ่มความรู้และความเพลิดเพลิน แก่สาธารณชนทุกเพศ ทุกวัย  ทุกระดับการศึกษา
        4.  ส่งเสริมและเผยแพร่ความรู้  จัดกิจกรรมและบริการด้านการศึกษา
        5.  เป็นองค์กรเพื่อการอนุรักษ์  เป็นสถาบันการศึกษานอกระบบ  แหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต แหล่งท่องเที่ยว ทางศิลปวัฒนธรรม  และศูนย์ชุมชน
        6.  ส่งเสริมพัฒนาความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน ประสานความร่วมมือกับชุมชนในท้องถิ่น  เพื่อการอนุรักษ์และสืบทอดมรดกทางศิลปวัฒนธรรม
        7.  ตรวจตรา ควบคุม ดูแลและดำเนินการเกี่ยวกับโบราณวัตถุตามกฎหมายว่าด้วยโบราณสถานโบราณวัตถุ  ศิลปวัตถุและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ  และกฎหมาย ระเบียบ ประกาศอื่นที่เกี่ยวข้อง

บริการหลักขององค์กร
        1.เป็นสถาบันการศึกษานอกระบบ เป็นแหล่งเรียนรู้และแหล่งท่องเที่ยวทางศิลปวัฒนธรรมโดยจัดแสดงนิทรรศการถาวร นิทรรศ การชั่วคราวและนิทรรศการเคลื่อนที่ เพื่อเพิ่มความรู้และความเพลิดเพลินแก่สาธารณชนทุกเพศ ทุกวัย ทุกระดับการศึกษา
        2. จัดกิจกรรมพิเศษและให้บริการด้านการศึกษา  เพื่อส่งเสริมและเผยแพร่ความรู้งานด้านวัฒนธรรม
        3.ให้บริการด้านเอกสารข้อมูลเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับมนุษย์และสิ่งแวดล้อมจากหลักฐานโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและวัตถุทางธรรมชาติที่มีการรวบรวมไว้

กลุ่มเป้าหมายที่มุ่งให้บริการ  
        นักท่องเที่ยวในประเทศ  นักท่องเที่ยวต่างประเทศ  นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษา – มัธยมศึกษา นักศึกษาระดับอุดมศึกษา นักวิชาการและบุคคลทั่วไป

การบริการ                
        1.  นำชมนิทรรศการภาษาไทยและมีเอกสารแผ่นพับภาษาไทยและภาษาอังกฤษไว้บริการ  
        2.  ศูนย์ค้นคว้าข้อมูล (ห้องสมุด)    
        3.  ร้านจำหน่ายสินค้าที่ระลึก หนังสือ เครื่องดื่มและขนมขบเคี้ยว

การเผยแพร่และประชาสัมพันธ์
        1. หนังสือนำชมพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น ภาษาไทยและภาษาอังกฤษ   
        2. เอกสารแผ่นพับแนะนำพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น ภาษาไทยและภาษาอังกฤษ  
        3. กรณีที่มีการจัดกิจกรรมพิเศษ จัดทำเอกสารเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ข้อมูลผ่านสื่อต่างๆ ได้แก่ หนังสือพิมพ์ วิทยุและจดหมายข่าว 

การจัดกิจกรรมและการประสานความร่วมมือ
        ประสานความร่วมมือกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชนในจังหวัดขอนแก่น  โรงเรียนในเขตจังหวัดขอนแก่นและจังหวัดใกล้เคียง มหาวิทยาลัยขอนแก่น พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติแห่งอื่นและองค์กรภาคเอกชนในจังหวัดขอนแก่น  หากมีการประสานขอความร่วมมือ ขอความอนุเคราะห์เข้าเยี่ยมชม ขอให้เข้าร่วมจัดกิจกรรมหรือขอใช้สถานที่ในการประกอบกิจกรรมต่างๆ        

โครงการ/ กิจกรรมประจำปี
        1.  กิจกรรมสันทนาการเนื่องในโอกาสวันเด็กแห่งชาติ ในวันเสาร์ที่ 2 ของเดือนมกราคมของทุกปี
        2.  นิทรรศการพิเศษเนื่องในวันอนุรักษ์มรดกไทย วันที่ 2 เมษายน ของทุกปี
        3.  โครงการทำทะเบียนและสำรวจขึ้นทะเบียนโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ในเขตพื้นที่รับผิดชอบ  
        4. นิทรรศการสัญจรแนะนำพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่นตามโรงเรียน และชุมชนต่างๆ ในเขตจังหวัดขอนแก่นและจังหวัดใกล้เคียง
        5. กิจกรรม / โครงการเกี่ยวกับงานด้านวิชาการ การให้บริการนำชม