ห้องจัดแสดงประวัติศาสตร์ชาติไทย
แต่เดิมใช้เป็น "ห้องประวัติศาสตร์ชาติไทย" เรื่อยมาจนถึงปลายปี พ.ศ. 2557 ต่อมาในปี พ.ศ. 2558 กรมศิลปากรได้ทำการปรับปรุงการจัดแสดง โดยใช้เป็นห้องจัดแสดงนิทรรศการ "แผ่นดินไทยในอดีต" พระที่นั่งศิวโมกขพิมานเป็นพระที่นั่งที่สร้างขึ้นในชั้นแรกสมัยสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ทรงสร้างพระบวรราชวัง เมื่อ พ.ศ. 2325 เดิมเป็นพระที่นั่งโถง (ไม่มีฝา) สร้างด้วยเครื่องไม้ มีขนาดเล็กกว่าพระที่นั่งที่ปรากฏอยู่ทุกวันนี้ ลักษณะการสร้างถ่ายแบบมาจาก “พระที่นั่งทรงปืน”
“พระที่นั่งทรงปืน” คือ พระที่นั่งท้องพระโรงข้างท้ายพระราชวังหลวงพระนครศรีอยุธยา โดยมีขนาดและผังตำแหน่งที่ตั้งเป็นอย่างเดียวกันตามตำแหน่งเมื่อแรกสร้าง พระที่นั่งศิวโมกขพิมานตั้งอยู่บริเวณด้านหน้าสระน้ำขนาดใหญ่ ที่กึ่งกลางสระเป็นที่ตั้งของพระพิมานดุสิตาหอพระที่ประดิษฐานพระพุทธรูป เช่นเดียวกับพระที่นั่งทรงปืนที่ตั้งอยู่ทางหน้าสระน้ำอันเป็นที่ตั้งของพระที่นั่งบรรยงก์รัตนาศน์ด้วยเหตุนี้คนทั้งหลายจึงเรียกพระที่นั่งศิวโมกขพิมานมาแต่ก่อนอีกชื่อหนึ่งว่า “พระที่นั่งทรงปืน”
สมัยรัชกาลที่ 1 พระที่นั่งศิวโมกขพิมานใช้เป็นพระที่นั่งท้องพระโรง (แห่งแรก) ลักษณะใช้สอยสันนิษฐานว่าเป็นเช่นเดียวกันกับพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ท้องพระโรงของพระราชวังหลวง คือใช้เป็นที่ตั้งพระที่นั่งบวรเศวตฉัตร สำหรับสมเด็จพระมหาอุปราชประทับออกขุนนาง และทรงบำเพ็ญพระราชกุศลต่างๆ อาทิ เทศน์มหาชาติเหตุนั้นจึงเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “พระที่นั่งทรงธรรม”
นิทรรศการ "แผ่นดินไทยในอดีต"
แต่เดิม ตั้งแต่ในปี พ.ศ. 2525 ได้เปลี่ยนเป็นห้องจัดแสดงประวัติศาสตร์ชาติไทย นิทรรศการ "แผ่นดินไทยในอดีต" จนถึง พ.ศ. 2558 ได้ปรับปรุงเป็นที่จัดแสดงโบราณวัตถุชิ้นสำคัญของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
นิทรรศการ "แผ่นดินไทยในอดีต" ที่จัดแสดงในระหว่างปี พ.ศ.2525 – พ.ศ.2557 นั้น ประกอบด้วยนิทรรศการด้านโบราณคดี และศิลปวัตถุที่เกี่ยวเนื่องกับความเป็นมาของชาติไทย และเรื่องราวในอดีตบนผืนแผ่นดินไทย มีการจัดแสดงเรื่องราวด้วย นิทรรศการ แผนที่ รูปจำลอง และสื่อมัลติมีเดีย ดังต่อไปนี้
- ศิลาจารึก
- โบราณวัตถุ
- อารยธรรมไทยในอารยธรรมโลก ตามลำดับกาล
- วัฒนธรรมในสมัยโฮโลซีน
- แผนที่ประเทศไทย ก่อนพุทธศตวรรษที่ 18
- บ้านเมือง ช่วยพุทธศตวรรษที่ 18
- แผนที่แสดงตำเหน่งหัวเมืองในอาณาจักรสุโขทัย
- การสถาปนาพ่อขุนศรีอินทราทิตย์
- พ่อขุนรามคำแหงชนช้างกับขุนสามชน
- การประดิษฐ์อักษรไทยในสมัยพ่อขุนรามคำแหง
- การหล่อพระพุทธรูปในสมัยพระมหาธรรมราชา
- การผลิตเครื่องถ้วยสังคโลก
- สถาปัตยกรรมศิลปะสุโขทัย
- ปืนใหญ่ประจำเรือสำเภา
- พระพุทธรูปปางลีลา
- พระโพธิสัตว์ 500 ชาติ
- สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
- แบบจำลองเกาะเมืองอยุธยา
- พระเจ้าอู่ทองทรงบัญชาการสร้างพระนครศรีอยุธยา
- สมเด็จพระนเรศวร ทรงพระแสงปืนต้นข้ามแม่น้ำสะโตง
- สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงประกาศอิสรภาพ
- สมเด็จพระนเรศวรมหาราชรบกับลักไวทำมู
- สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงปีนค่ายพม่า
- สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงกระทำยุทธหัตถี
- การรับทูตฝรั่งเศสที่พระที่นั่งสรรเพชญ์ปราสาท
- สมเด็จพระนารายณ์มหาราช
- วีรกรรมชาวบ้านค่ายบางระจัน
- การต่อเรือที่เมืองจันทบุรี
- แท่นที่ประทับของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
- ท้องพระโรงพระราชวังกรุงธนบุรี
- ตู้พระ
- กรุงรัตนโกสินทร์
- สงครามทุ่งลาดหญ้า
- เรือสำเภาจำลอง
- การป้องกันประเทศ
- สมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4
- ขบวนรถไฟจำลอง
- พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5
- พระราชกรณียกิจ รัชกาลที่ 5
- พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6
- พระราชกรณียกิจ รัชกาลที่ 6
- สมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7
- พระราชกรณียกิจ รัชกาลที่ 7
- พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล รัชกาลที่ 8
- พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9
- พระราชกรณียกิจ รัชกาลที่ 9
- ห้องฉายภาพยนตร์